اسپیرومتری یک آزمایش عملکرد تنفسی است. این آزمایش میزان هوای ریه، تنفس فرد و سرعت بازدم را اندازه گیری می کند. دستگاهی که این آزمایش را انجام می دهد، دستگاه اسپیرومتر نام دارد.
اسپیرومتر، آزمایش هایی را انجام می دهد که میزان عملکرد ریه ها را اندازه گیری می کنند. اسپیرومتر دستگاهی است که تشخیصی کوتاه، ساده و مکرر را برای بیماری های ریه فراهم می کند. این مقاله از مجموعه مطب چین به آشنایی با اسپیرومتر اختصاص دارد.
اسپیرومتر برای شناخت چه بیماری ای مورد استفاده قرار می گیرد؟
متخصصان از اسپیرومتر برای تشخیص انواع بیماری های ریوی استفاده می کنند از آن استفاده می کنند. این بیماری ها عبارت اند از:
- آسم: التهاب طولانی مدت، تورم و باریک شدن مجاری تنفسی.
- بیماری انسدادی مزمن ریو (COPD): گروهی از بیماری های ریوی که مجاری تنفسی را باریک می کنند. این بیماران در در تخلیه مجاری تنفسی مشکل دارند.
- فیبروز کیستیک: یک بیماری ارثی که در آن ریه ها و اندام های گوارشی گرفتگی مخاط غلیظ و چسبنده دارند.
- فیبروز ریوی: تجمع بافت اسکار (بافت ضخیم) در کیسه های هوای ریه منجر به اکسیژن رسانی ضعیف خون می شود.
کارکرد دستگاه اسپیرومتر
پزشک از اسپیرومتر برای نظارت بر پیشرفت درمان یک بیماری مزمن ریه نیز استفاده می کند. اسپیرومتر می تواند به تعیین اثر هر دارویی کمک کند.
افراد سیگاری و همچنین افراد بالای ۴۰ سال بهتر است مورد آزمایش اسپیرومتری قرار بگیرند. کسانی که در محیط کار در معرض مواد آسیب رسان به ریه مانند دود هستند نیز از گزینه های جدی این آزمایش هستند.
دستگاه اسپیرومتر چگونه کار می کند؟
آزمایش اسپیرومتری یک آزمایش تشخیصی ساده است که با استفاده از اسپیرومتر انجام می شود. پزشک از فرد در مورد هر داروی تنفسی که ممکن است مصرف کند، سؤال می پرسد. مهم ترین سؤال در رابطه با گشاد کننده برونش است.
گشادکننده های برونش باعث آرامش و باز شدن مجاری تنفسی و تنفس راحت تر می شوند. ممکن است از فرد خواسته شود قبل از آزمایش آن را قطع کند تا اثرات آن بر تنفس آزمایش شود. تنها کاری که فرد انجام می دهد این است که داخل لوله متصل به اسپیرومتر نفس می کشد.
قبل از استفاده از آزمایش با دستگاه اسپیرومتر:
- پزشک ممکن است پیشنهاد کند که فرد لباس های گشاد بپوشد.
- قبل از انجام آزمایش نباید غذای سنگینی خورد.
- حداقل ۲۴ ساعت قبل از استفاده از اسپیرومتر، نباید سیگار کشید.
- قبل از آزمایش ورزش سنگین نکرده باشد.
- مصرف الکل را قطع کرده باشد.
مراحل آزمایش با دستگاه اسپیرومتر
- برای بستن سوراخ های بینی گیره ای روی بینی قرار می گیرد.
- فرد برای پر کردن ریه های خود تا حد ممکن هوا تنفس می کند.
- شخص لب های خود را محکم روی دهانه لوله فشار می دهد.
- فرد، هرچه سریعتر و با بیشترین سرعت ممکن مستقیماً در لوله تنفس می کنند.
انواع دستگاه های اسپیرومتر
باید به این نکته توجه کرد که ساختار تمام اسپیرومتر ها یکسان است. در حقیقت همه آن ها یک کار را انجام می دهند. اما بسته به تغییراتی جزئی، به انواعی تقسیم بندی می شوند. دستگاه های اسپیرومتر دارای پنج دسته اصلی هستند که عبارتند از:
-
اسپیرومتر های پلتیسموگرافی:
این نوع از اسپیرومتر، از درجه بالایی در دقت اندازه گیری برخوردار است. غالباً اندازه های به دست آمده با این نوع از دستگاه، بسیار دقیق هستند.
-
اسپیرومتر های پنوماتاکومتر:
تفاوت این مدل ها با سایر مدل های اسپیرومتر در استفاده از اختلاف فشار است. در واقع اسپیرومتر های پنوماتاکومتر با اندازه گیری اختلاف فشار درون بافت سالم، کار می کند.
-
اسپیرومتر های الکتریکی:
این مدل از اسپیرومتر ها از تبدیل کنده های اولترسونیک بهره می برند. اندازه گیری های این مدل ها دقیق است. همچنین این مدل ها، قابلیتِ استفاده از لوله تنفسی یک بار مصرف را نیز دارند.
-
اسپیرومتر های تشویقی:
این مدل از اسپیرومتر ها، در واقع برای بازیابی توان ریه ها استفاده می شوند. بیمار با تنفس در این اسپیرومتر ها، ریه هایش را تقویت می کند. از سوی دیگر تنفس در اسپیرومتر تشویقی، باعث می شود تا ریه بیمار دچار چسبندگی نشود. بسته به نیاز بیمار، این اسپیرومتر ها در ابعاد مختلف تولید می شوند.
-
اسپیرومتر های آسیاب بادی:
شاخصه اصلی این اسپیرومتر ها ظرفیت اندازه گیری آن ها است. این مدل از اسپیرومتر ها بین ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی لیتر، ظرفیت اندازه گیری دارند.
استفاده از دستگاه اسپیرومتر، چقدر طول می کشد؟
معمولاً در یک جلسه، بیمار حداقل سه بار با دستگاه اسپیرومتر، آزمایش می شود. بالاترین عدد به دست آمده از سه آزمون، به طور معمول به عنوان نتیجه نهایی شناخته می شود. زمان آزمایش می تواند ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول بکشد.
دستگاه اسپیرومتر، نتایج را چگونه نشان می دهد؟
نتایج آزمایش اسپیرومتری به پزشک کمک می کند مراحل بعدی درمان را تعیین کند. دستگاه اسپیرومتر جریان هوا را با گذشت زمان اندازه گیری می کند. اسپیرومتر در قالب دو عدد، نتیجه را نشان خواهد داد:
- ظرفیت حیاتی اجباری (FVC) : این عدد کل مقدار هوایی است که می تواند با ظرفیت کامل تخلیه شود.
- حجم بازدم اجباری (FEV1): این عدد جریان قدرت و اندازه هوا در طول مدت یک ثانیه را نشان می دهد.
پزشک می تواند با تغییر در نتایج FVC / FEV1گشادکننده برونش، تجویز کند. بعد از استفاده از دارو، بااستفاده مجدد از اسپیرومتر، بیمار دوباره بررسی می شود.
آیا همه افراد می توانند از دستگاه اسپیرومتر استفاده کنند؟
خیر. استفاده از دستگاه اسپیرومتر برای نوزادان، کودکان و همچنین افراد مسن، غیر ممکن یا سخت است. استفاده از دستگاه اسپیرومتر، مستلزمِ همکاری بیمار است. او باید بتواند در لوله تنفس کند.
معرفی چند مدل از اسپیرومتر های بازار
مجموعه مطب چین، انواع دستگاه های اسپیرومتر را از برندهایی مانند CHEST، Vitalograph و Medical International Research به خریداران و پزشکان محترم ارائه می دهد. مطب چین، یک فروشگاه معتبر آنلاین در زمینه تجهیز مطب ها و مراکز درمانی است. برای مشاهده و مقایسه انواع دستگاه های پزشکی و لوازم معاینه، به وبسایت مطب چین مراجعه فرمایید.
