فتوتراپی روش درمانی ویژه ای است که در نوزادان مبتلا به زردی اعمال می شود. زردی در نوزادان ترم ۶۰٪ و در نوزادان نارس ۸۰٪ مشاهده می شود. زردیِ نوزادان تازه متولد شده، اکثراً بی ضرر بوده و خود به خود برطرف می شود. گاهی اوقات بیماری زردی به دلیل سطح معینی می تواند باعث آسیب دائمی به مغز و سیستم شنوایی شود. به همین دلیل، فتوتراپی با توجه به میزان زردی تشخیص داده شده در نوزادان اعمال می شود. فتوتراپی که به معنای نور درمانی است، توسط دستگاه فتوتراپی اطفال انجام می شود. در این مقاله به معرفی دستگاه فتوتراپی اطفال خواهم پرداخت.
دستگاه فتوتراپی اطفال دقیقاً چه کاری انجام می دهد؟
با این دستگاه، بیلی روبینی که در پوست جمع می شود مورد هدف قرار می گیرد. بیلی روبین در واقع یک رنگدانه است که باعث زردی می شود. دستگاه فتوتراپی اطفال به وسیله نور، بیلی روبین را تجزیه می کند. بعد از تجزیه بیلی روبین، بدن آن را از طریق ادرار دفع می کند. این روند آنقدر تکرار می شود تا سطح بیلی روبین پوست، به عدد عادی برسد. در طی این روند، کودک باید برهنه باشد. هرچه نواحی بدن که به نور درمانی نیاز دارند بیشتر باشد، تأثیر بیشتری توسط دستگاه فتوتراپی اطفال اعمال می شود.
چه زمانی به ادامه استفاده از دستگاه فتوتراپی اطفال نیازی نخواهد بود؟
لازم است سطح زردی خون نوزادی که در دستگاه فتوتراپی تحت فواصل معین تحت درمان است، اندازه گیری شود. بسته به تغییر سطح زردی، در مورد ادامه درمان تصمیم گیری می شود.
دستگاه فتوتراپی اطفال از چه اجزایی تشکیل شده است؟
دستگاه فتوتراپی اطفال، در کل ساختار پیچیده ای ندارد. اساس این دستگاه، بخش نوردهی یا منبع نور آن است. منبع نور دستگاه فوتوتراپی لامپ فلورسنت است. دستگاه های مختلف فتوتراپی، با توجه به مدل های گوناگون، دارای تعداد متغیری لامپ هستند. اما عموماً پنج لامپ دارند. چهار لامپ نور آبی و یک لامپ روشنایی روز بر روی دستگاه ها وجود دارد.
ویژگی لامپ های دستگاه فتوتراپی اطفال چیست؟
عمر لامپ های نور آبی غالباً چیزی بالغ بر ۲۰۰۰ ساعت خواهد بود. برق مصرفی این لامپ ها اکثراً ۱۸ وات است. همچنین قدرت نور دهی این لامپ ها ۷۲ وات است. البته اگر دستگاه مورد نظر از چهار لامپ آبی استفاده کرده باشد. لامپ روشنایی روز نیز در یک دستگاه فتوتراپی اطفال، غالباً ۱۸ وات است.
از دیگر ویژگی های دستگاه فتوتراپی اطفال، به چه مواردی می توان اشاره کرد؟
برخی از مدل های دستگاه فتوتراپی اطفال، مجهز به تایمر دیجیتال هستند. به این معنا که به صورت خودکار روشن یا خاموش می شوند. البته مدل های غیر دیجیتال نیز هنوز در بازار مورد استقبال هستند. از ویژگی های مدل های دیجیتال، هشدار در زمان پایانِ نوردهی است. جنس بدنه برخی از مدل های این دستگاه، پروفیل فولادی رنگ شده در کوره است. البته برخی مدل ها نیز کاملاً پلاستیکی هستند. نکته مهم تنوع در ساخت بدنه دستگاه فتوتراپی است.
مدل هایی از این دستگاه قابل جا به جایی هستند که مجهز به چهار چرخ نیز می باشند. دو عدد از چرخ ها دارای ترمز است. نیاز برقی دستگاه فتوتراپی اطفال، ۲۲۰ ولت، ۵۰ هرتز، ۹۰ وات است. با توجه به انواع مدل های این دستگاه، وزن های مختلفی هم دارند. برخی مدل ها ۱۰ کیلوگرم وزن دارند. بعضی از دستگاه های فتوتراپی اطفال تا ۳۰ کیلوگرم هم وزن دارند. تغییر این وزن، به علتِ تغییر در موادی است که بدنه از آن ها ساخته شده است.
دقیقاً چه نوزادهایی باید و نباید در دستگاه فتوتراپی اطفال قرار بگیرند؟
حد فتوتراپی برای نوزادانی که متولد می شوند، با توجه به سن تولد (ساعت) کودک تعیین می شود. البته تولد در موعد مقرر نیز از موارد تأثیرگذار است. در اینجا، بسته به سالم یا بیمار بودن کودک، میزان فتوتراپی تغییر می کند. فتوتراپی در نوزادان بیمار در سطوح پایین بیلی روبین آغاز می شود. حد فتوتراپی برای نوزادانی که در موعد مقرر و با وزن طبیعی متولد می شوند ۲۵ تا ۴۸ ساعت است. منظور از وزن طبیعی (۲۵۰۰ ≥ گرم) است. فتوتراپی برای نوزادان سالمی که مقدار بیلی روبین خون آنها ۱۲ میلی گرم در دسی لیتر باشد، انجام می شود.
این فتوتراپی حداقل ۲۵ و حداکثر ۴۸ ساعت خواهد بود. فوتراپی در سطح ۱۵ میلی گرم در دسی لیتر الزامی است. اگر مقدار بیلی روبین ۱۵ میلی گرم در دسی لیتر باشد ، فتوتراپی در نظر گرفته می شود. زمان اقرار دادن کودک در دستگاه فتوتراپی اطفال بین ۴۹ تا ۷۲ ساع خواهد بود.
محدودیت فتوتراپی در نوزادان کم وزن به چه صورت است؟
در نوزادان با وزن تولد کمتر از ۲۵۰۰ گرم محدودیت هایی اعمال می شود. اگرچه آنها در موعد مقرر به دنیا آمده باشند. اما حتماً با نظر مستقیم پزشک باید وارد دستگاه فتوتراپی اطفال شوند. با کاهش وزن کودک، حد فتوتراپی کاهش می یابد. اما نوزادان با وزن کم هنگام تولد بیشتر تحت تأثیر زردی ، یعنی بیلی روبین بالا قرار دارند. از طرفی مقاومت بدنشان پایین تر است. به همین دلیل ورود یا خروجِ آنها به یا از دستگاه فتوتراپی اطفال ساده نیست. برای آنها نظر قطعی و مستقیم پزشک، الزامی است.
شایعترین عوارض فوتوتراپی در نوزادان چه عوارضی است؟
-
تحلیل رفتن شبکیه چشم
این یک عارضه جانبی فتوتراپی در نتیجه نور وارد شده به چشم است. البته چشم تمام نوزادان در حین فتوتراپی بسته است و از این عارضه جانبی جلوگیری می شود.
-
از دست دادن مایعات
تلفات مایعات در نوردرمانی افزایش می یابد و ممکن است کم آبی ایجاد شود. این یک عارضه جانبی رایج فتوتراپی است است. برای جلوگیری از آن، باید مایعات دریافتی کودک را افزایش داد.
-
اسهال
مدفوع سبز و آبکی ممکن است در نوزادان به وجود آید. گفته می شود که مقدار زیاد بیلی روبین دفع شده از روده باعث این امر می شود.
-
تغییرات پوستی
این عارضه معمولاً به صورت کاملاً موقت ظاهر می شود.
-
سندرم کودک برنز
پوست، ادرار و خون کودکی که تحت درمان است به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری در می آید. این به هیچ وجه وضعیت خطرناکی نیست و با قطع فتوتراپی قابل درمان است.
-
کاهش مقادیر خون
به دلیل افزایش تخریب پلاکت ها در هنگام فتوتراپی، این عارضه به وجود می آید. سطح پلاکت ها پایی می آیند. این مشکل اکثراً با قطع فتوتراپی از بین می رود.
-
هیپوکلسمی
دلیل این وضعیت که به معنی کاهش کلسیم در خون است، کاهش ترشح ملاتونین پس از تابش است. کاهش ملاتونین باعث رسوبِ کلسیم به استخوان و در نتیجه کاهش کلسیم در خون می شود.
خرید دستگاه فتوتراپی
کیفیت این دستگاه بر کیفیت درمان و مدت زمان درمان در نوزادان، تاثیر می گذارد. به همین دلیل لازم است برای خرید دستگاه فتوتراپی اطفال؛ به فروشگاه های معتبر مراجعه شود. فروشگاه مطب چین، یک فروشگاه اینترنتی با نماد اعتماد الکترونیکی است که لوازم مورد نیاز پزشکان را با بهترین کیفیت و قیمت ها ارائه می دهد. جهت خرید دستگاه فتوتراپی اطفال و یا دیگر دستگاه های حرفه ای درمانی، به وبسایت مطب چین مراجعه فرمایید.